حال در این جلسه زبان را از شش جهت مورد بررسی قرار میدهیم.
این شش نکته و ویژگی را افراد باید با دقت فراگیرند و به آن مسلط باشند.

 درخشندگی و براق بودن زبان:

همانطور که گفتیم یک زبان طبیعی نباید بی روح و کدر و پژمرده باشد؛  بلکه  باید قرمز کمرنگ، سرزنده،  براق و دارای رطوبت و قابلیت انعطاف باشد.
بی روحی، کدارت وپژمردگی هر کدام گویای نقص و مشکلی در بدن است و درمانگر با دیدن علایم فوق متوجهه طبیعی یا غیر طبیعی بودن زبان خواهد بود.

حسب نظر استاد طالقانی در مبحث زبان شناسی بی روحی پژمردگی میتواند علل مختلف داشته باشد از جمله آن میتواند ناشی از تحلیل روح بخاری وقوای بدن، انسدادها،ضعف کبد، بیماری سخت که طبیعت بدن را مشغول کرده باشد.

حسب نظریه ایشان رطوبت وخشکی زبان بیشتر نشان دهنده رطوبت و خشکی دستگاه گوارش میباشد، هرچند ایشان خشکی دهان و زبان را در زمان عصبانیت، ترس،استرس از مبحث مدکور مستثنی میدانند.

از دیدگاه استاد طالقانی، سرزندگی وبراقی نشان دهنده طبیعت معتدل و خون وقوای صحیح بدن در اعضای مختلف است.
در اینخصوص استاد طالقانی به ذکر تجربه ای میپردازند.

ایشان عنوان میکنند:
 جهت اجرای سیکل درمان یکی از بیماران نیازمند فصد بود، بعد از فصد دست چپ فرد، اینجانب زبان فرد بیمار را مورد بررسی قرار دادم و اثر فصد را روی زبان فرد دقیقا مشاهده نمودم.
استاد در ادامه این تجربه میفرمایند: اثر فصد دست چپ بر روی زبان به اینگونه بود که تا حدود سه روز رنگ سمت چپ زبان فرد با قسمت سمت راست زبان او فرق میکرد و بعلت خروج خون از قسمت چپ زبان فرد دو رنگ شده و تغییر پژمردگی،روح وسرزندگی وتفاوت آن دقیقا مشهود بود.


 شکل و وضعیت زبان:

یک زبان طبیعی نباید متورم باشد. از نظر ظاهری نباید دچار ترک خوردگی ،  سوراخ و برآمدگی هایی شبیه میوه توت فرنگی باشد. رنگ زبان طبیعی نیز نباید قرمز یا سفیدک زده  باشد.

رنگ بدنه زبان:

رنگ بدنه زبان باید مانند گوشت سالم، تازه و قرمز کمرنگ باشد.
باید بدانید که زبان جوانه قلب است بهمین دلیل رنگ زبان نشان دهنده کیفیت خونی است که در  بدن ما جریان دارد. (کمخونی؛ غلظت خون و...)

پوشش زبان:

پوششی که بر روی زبان ایجاد میشود نشان دهنده چگونگی کارکرد اعضا داخلی بدن از جمله دستگاه گوارش شامل دهان ،روده و خصوصا معده میباشد.
 نوع تغذیه ای که استفاده میکنیم پوشش زبان را دچار تغییراتی می کند که ممکن است فرد را درتشخیص دچار اشتباه کند.

زبان نرمال دارای پوششی نازک ومتمایل به سفید میباشد که هرچه به انتها و ریشه زبان میرویم  ضخامت این پوشش بیشتر میشود.

البته باید بدانید که زبان بدون پوشش و کاملا صاف  نیز زبان طبیعی نمیباشد البته  معده این  افراد در مقایسه  با  افرادی که زبان سفید و پوشش زمخت دارند سالمتر میباشد.

رطوبت زبان :

زبان سالم  باید مرطوب باشد  و این رطوبت نباید به حدی باشد که موجب آبریزش از دهان موقع خواب شود و همچنین هنگام صحبت کردن از دهان خارج و ایجاد کف نماید.

 رطوبت زیاد موجود در زبان ناشی از رطوبت  معده و نشان دهنده دهنده بلغم معده میباشد.

رطوبت زبان نرمال نباید بحدی باشد که موجب کف کردگی، ایجاد حباب در دهان شود  و از طرفی هم نباید  اینقدر رطوبت زبان کم باشد که احساس عطش و خشکی و خفگی در دهان کنیم.

توجه داشته باشید که رطوبت در دهان نشان دهنده میزان حرارت غریزی بدن  میباشد.
 در حالت کلی میزان رطوبت موجود در دهان رابطه عکس با حرارت موجود در بدن  دارد.

یعنی هر چه حرارت بدن بیشتر باشد رطوبت زبان کمتر میباشد.

زبان پژمرده

زبان براق

زبان متورم

زبان طبیعی